Malburgse Jan (76): 'Corona heeft veel kapot gemaakt'

De 76-jarige Jan de Visser kwam in 1972 in Malburgen wonen. Al gauw organiseerde hij markten en braderieën. "We hadden een echt verenigingsleven in de wijk", blikt Jan terug naar vroeger. "Een kaartvereniging, een muziekvereniging, Palmpasen optocht, schaatsbaan: we hadden alles. Maar dat is niet meer."

"De wijk gaat kapot. En dat komt omdat we elkaar niet meer tegenkomen. De Marokkanen hebben hun theehuis hier aan de overkant van de straat. Ons buurthuis ligt 15 meter van hun buurthuis af. Ze houden ervan om onder elkaar te zijn, we komen nooit bij elkaar. Hooguit een enkele gezamenlijke Iftar-maaltijd. Dat verdeelt de wijk en de verenigingen zijn ook nog eens gestopt. Er was geen aanwas meer. Niemand had meer tijd. Jongeren willen niet meer met een trommel van de fanfare rondlopen, die blowen liever. En dat maakt de wijk dood. Er is niets meer. Vroeger had je aan de overkant een leuk winkelcentrumpje. Niets van over."

Volgens Jan is Malburgen geen rijke wijk. "Maar je had die binding met elkaar. En daardoor redde je het", weet Jan. Die samenhorigheid werd sinds de jaren negentig van de vorige eeuw steeds minder. En toen kwam een paar jaar geleden corona. "Alles stopte. Je mocht niet meer bij elkaar komen. Het werd helemaal een dooie wijk", zegt Jan bedroeft, "Het verenigingsleven is daarna niet meer op gang gekomen. Want stel: je hebt een muziekvereniging. En je ligt twee jaar stil want je mag niet bij elkaar komen. Dan gaan mensen andere dingen doen met hun tijd. Dat draai je niet zomaar weer om. Daar komt bij dat er heel veel zaken zoals café's zijn gesloten. De gezelligheid is weg, je komt elkaar niet meer tegen."

De wijk is veranderd sinds corona en de stijgende prijzen vindt Jan. "Het knelt bij de mensen het meest in de portemonnee. En dat leidt tot armoede, diefstal. Er is nog nooit zoveel gestolen in de wijk als nu. Door die energieprijzen ga je naar 'de kloten'. Want je krijgt eerst een vergoeding of een toeslag zoals voor energiekosten, en dan misschien nog een keer. En dan houdt het op. Stel je bent een vrouw alleen. Met twee kindjes. Haal eens een zak aardappelen: zeven euro! En een bakje patat kost 4,50 euro. Armoede: ik zie mensen bij het station de vuilnisbakken leeghalen op zoek naar blikjesstatiegeld."

Gelukkig zijn er ook nog goede dingen. Zo organiseren buurtbewoners in buurthuis Fresh tal van kleinschalige activiteiten over energie besparen, cursussen over Alzheimer en een wekelijkse koffieochtend. Ook wordt de Wijkdag al 37 jaar achter elkaar gehouden. "Gezellig, hier houden de mensen van", zegt Jan. "Maar het zijn toch vaak incidentele evenementen."

"Terwijl er ruimte voor verenigingen leegstaat hé. De sporthal in de Gondelstraat staat leeg sinds de sportschool Multisports in augustus 2022 dichtging. Als we daar eens gebruik van kunnen maken, dat zou een hoop geld schelen. Want de meeste verenigingen hebben geen geld om een ruimte te huren. Zelfs voor een simpele braderie moet de openbare weg met hekken worden afgesloten en moeten verkeersregelaars en EHBO beschikbaar zijn. De vergunningen om iets te organiseren zijn enorm uitgebreid de laatste jaren en daarmee lopen de kosten veel te hoog op."

Als de gemeente de wijk wil verbeteren, dan moet ze zorgen dat de verenigingen weer kunnen opstarten, bijvoorbeeld door een ruimte beschikbaar te stellen, denkt Jan. "Andere wijken barsten van de subsidie, want die weten hoe ze dat moeten aanvragen. Wij weten dat niet. Zo'n gesprek als wat wij hier nu hebben: daar zou de gemeente eigenlijk eens bij moeten zitten. Dat wij ook eens op ons dooie gemak kunnen zeggen hoe het gaat in de wijk."

Jan ziet zijn wijk achteruitgaan. Maar de oplossing is niet zo makkelijk. Toch heeft Jan wel een paar suggesties. "Die prijzen moeten omlaag. En het verenigingsleven moet terug. De overheid moet ingrijpen. Waarom moet zo'n bedrijf als Albert Heijn zulke hoge winsten hebben. En de gemeente moet ons meer mogelijkheden geven. In verenigingsruimtes en meer financiële ondersteuning want vergunningen, flyers, alles kost geld. Alleen redden we het niet. We hebben nu wel een politiewijkpost. Maar die is zo vaak dicht (open op maandag van 17:00 – 18:00 uur en op donderdag van 14:00 – 15:00 uur, red.) dat het geld daarvoor beter in de wijk gestoken had kunnen worden."